Roşan Lezgin

Di camêrdê zarşîrinê weşsuhbetî estê, zaf henekçî yê. Her di zî babîyê xwu ra yewek ê. Yanî wayê înan estê la birayê înan çin ê. Her yew dewêk ra yo. Heta yew kird yew kurmanc o. Ez her diyan zî şinasnena, rewna merhebaya ma esta. Enê her di camêrdî yewbînan ra zaf hes kenê, zafê reyan piya geyrenê. Çend rojî verê cû ma yew ca de piya roniştî. Nînan ra yewî va “Ti zanê, ma bira yê ha.” Êyê bînî zî tesdîq kerd. Va “Belê, ma bira yê.” Mi bi dîqet bala xwu da rî û rûçikê înan ser. Wulay raşt zî pê mendêne. Mi meraq kerd, mi va “Şima senî bira yê? Ti filan dewe ra, o bêvan dewe ra…” Her di zî huyayî, va “Eynî o qeyde yo. Labelê ma bira yê.” Mi israr kerd, mi va “Gereka şima mi rê îzeh bikerê, dê hela şima senî bira yê…” Mi ewnîya hê binê zimbêlan ra bi mizirî huyenê, meraqê mi zêdeyir bi. Mi bi huyayiş va “Lawo şima vanê vajê, nêvanê ez şima kuwena ha!...” Înan ewnîya ke ez israr kena, yewî va “Babîyê mi çerçîtî kerdêne. Ti zanê çerçî çi yo?” Mi va “Ez şima rê ferhengê çerçîtî binusnî. Sen...

Eno yew îdyom o. Eke ma hetê gramerî ra raşt bikin, gereka wina bo: Kerra ser o rone, qûçe zî ver de rone ! Min û yew hevalî ma ewro bineyke suhbet kerdêne, ey mi rê behsê yew mesela kerd. Mi ewnîya ke mesela weş nîya, mi ci ra va “Kerra ser ne, qûçe ver ne!” Hevalê mi va “Temam. Eynî ez do wina bikerî. Mi kerra na ser, şî! Ez reyna behsê ena mesela nêkena, ez qapat kena. Labelê mi îşaret kerde, ez nêkena xwu vîr ra.” Manaya îdyomî zî xwura wina bî. Mi bi yew îdyom fikrê xwu îfade kerd, hevalê mi zî raşt fam kerd. Nika ez semedê wendoxan tayê malumatanê bînan zî bidî ke wa eno îdyomê ma her hetan ra bêro zanayiş. Çekuya “ qûçe ” kurmancî de zî eynî ya, kurmancê ma vanê “ qûç ”. Xwura se ra neway çekuyê kurmancî û kirdkî eynî kok ra yê. Mesela, mintîqeyê Kirdaneyî de, ma het, yew dewa Licê bi nameyê “ Qûçike ” esta, tirkî de nameyê ci kerdo “ Derya ”. Mintîqeyê kurmancanê ma de zî yew dewa Karazî bi nameyê “ Qûçik ” esta, tirkî de nameyê dewe kerdo “ Bozbağlar ”. Ancî, yew dewa Hezroyî...