Roşan Lezgin

Zemanê ma de, wexto ke ma tut bî, zaf behsê cinan û perîyan biyêne. Hema vajêne yê her kesî, çend xatirayê cinan û perîyan estbî. Ma vatêne qey derûdorê ma pirrî cin û perî yê...  Mi zaf şinawitêne, heta mi bi xwu zî dî, zaf kesî cinî kewtêne; fekê înan ra kef û kepûr ameyne teber. Îlahîm zî cînîyê ciwanî yan zî keynayî cinî kewtêne. Tayê melayî estbî, vatêne cindarî kenê. Kesê ke cinî kewtêne berdêne verê ê cindaran, cinî înan ra girewtêne. Senî ke merdimê hewl û xirabî estê, cin û perî zî wina bî. Tayê merdimî estbî, vatêne cinan dir zewicîyayê. Vatêne, cinî biyê aşiqê înan. Cînî yan camêrd ferq nêkeno, eke ê kesî însanan dir bizewicîyê, vatêne, cinî înan xeniqnenê. Homa bi rehma xwu şa bikero, yew xorto dewijê ma şewa veyweyê xwu şi rehmet. Vatêne, cinan dir zewicîyaye bi, coka cinan nêverda veyweyê xwu zî bikero. Herhal qaso ke însanî estbî hende zî cin û perî estbî. Pêro zî derûdorê ma de bî, ê doranê ma de ciwîyayne. Mesela, vatêne nêbo şima awa girênayî birişnê. Bena cinan...

Weqfa Kurdî ya Kulturî li Stockholmê seba ke Diyarbekir de semedê tutan yew merkezê kulturî akero sey proje Swêd de merkezê Astrid Lingren ra fon (ardimo madî) girewtbi. Roja 05.10.2006 de bi nameyê “Navenda Kitêb û Çanda Zarokan” Diyarbekir de yew merkez akerd. Mesûlanê Weqfe mi rê teklîf kerdbi ke ez enê merkezî de bişixulî. Çimkî verê cû zî înan yew projeyo zaf rindek viraştbi, se hezar kitabê tutan bi kurmancî û kirdkî amade kerdbî, ardbî Diyarbekir de kerdbî vila. Dima hîris hezar hebî zî îlawe kerdî. Mi qasê 500 hebî kitabî înan ra girewtbî û mi bi xwu kerdî vila. Mi enê kitabî wina rasgele nêdayne kesî. Yan kesê eleqedarî bî yan zî mi ê mûsnayne wendişê kirdkî hema kitabî dayne înan… Mesûlê Weqfe ena xebata mi ra xeberdar bî, coka înan waştêne ez “Navenda Kitêb û Çanda Zarokan” de bixebitî. Ma qisey kerd, pê kerd. Ez pawena ke ha ewro ha siba dest bi kar bikerî. La bêke tu xebere bidê mi, mi hew dî ke herinda mi de yew merdim Dortyolê Antakya ra dayo ardiş, ho uca xebitîyeno. D...

Zemano ke hema dewê ma nêameybî veşnayiş û ranêşîyaybî, dewijan ca û warê xwu terk nêkerdbi nêameybî nêkewtbî bajaran, merdimê ma yê dewe, eke biameyne Diyarbekir, biyêne meymanê ma. Zafê reyan şeş-hewt kesî têdir ameyne. Rojêk ancî qefleyêk ameybî. Zimistan bi. Ma şamî werde. Oda de, verê tanîya soba de ma hem suhbet kerdêne hem çay şimitêne. Meymanan ra yewî behsê yew şêxî kerd, coka suhbetê ma zî tadîya “şêxîtî” ser. Taykine va şêxî wayirê kerametî yê. Taykine va, nê, zûran kenê, miletî xapênenê. Axir her sere ra yew qale vejîya… Yew mela zî ma miyan de bi. Dewijan ra yewî melayî ra persa va “Mela, raşt vaje, keramet esto yan nê?” Seke veng nêşo melayî yan zî fam nêkero, o qeyde xwu na kerrane. Suhbetê ma dewam kerd. Her kesî çiyêk va. Epey wext şi. Ê dewijî persa xwu tekrar kerde, va “Mela, mi to ra persa va, keramet esto yan çinê yo?” Melayî ancî vengê xwu nêkerd. Tayê çî-mîyê bînî vatî, la qet behsê kerametî nêkerd. Badê çay, ma fêkî zî werdî. Peynî de dore ameye bastêx û gozan s...

Gulistan û gulzar de qedîyabi karê mi Mi destê xwu şutîbî ronîyabi barê mi Ey nazdara gulperî to akerd berê zerrî Apey şi payiz wisar ageyra bi warê mi Resim: Daniel Gerhartz

Merdimêko sade, bêzerar, zerrîpank, zarşîrin; mislimanêko masum, roje û nimajê xwu de, şite û rite, rîyê ci ra nûr vareno. Ez vana qey emrê ey dorê neway serran esto la hema xwu ser o yo. Ez çend rey Çewlîg de biya meymanê înan. Hende meymanperwer ê, eynî keyê xwu kenê verê linga merdimî. Zemanêk, yew merdimo zalim ke Homayî o derge û dîwanê xwu ra eşto, pêşkarê înan biyo, zaf heqaret bi înan kerdo, ê zaf dejnayê, bi destê zaliman dayê geviznayiş… Coka ez çend rey biya meymanê înan, ey zî hende rey mi rê qalê meselaya xwu û ê merdimî kerd. Badê ke ma nanê xwu werdêne, ma serê sedirî de niştêne ro, çaya xwu şimitêne, ey zî dest pêkerdêne. Vatêne “Belayê xwu sawitbi ma ra…” Û senî tehda bi înan kerda, senî heywanê înan diznayê, senî malê înan werdo, senî şiyo gerreyê înan kerdo û ê dayê geviznayiş, wina werdi-werdi vatêne. Senî mecbûr mendê, sey defî bela, hêga û rez û bax û baxçeyê xwu, pes û dewarê xwu, mal û milkê xwu, ca û warê xwu waro verdê, dewe ra bar bikerê… Wexto ke vatêne, s...