Roşan Lezgin

Kulturê ma yê tazîyeyan mi rê ecêb yeno. Wexto ke heyat de yê, ezîyet bi yewbînî kenê, la eke merdî, şiyayişê tazîye ra apey nêmanenê. Neke tenya dewe, qeza û bajar de, cayanê zaf dûrî ra zî şinê tazîye. Mesela, dewanê derûdorê Licê de kamca yew tazîye bibo, apê mi telefon keno vano “Bêre ma şinê tazîye.” Şiyayişê tazîyeyan de ge-ge ez aciz bena, çimkî erf û edetanê ma de çiyê ke mi rê maqul nînê zaf ê. La seba ke ez nizdî ra şarê ma vînena, ge-ge zî ez raştê yew çiyê neweyî yena, ez vana baş bi ke ez şiya. Emser nîsan de bi minasebetê yew tazîye reya verîne ez şiya dewa Herta. Uca ez raştê tayê malûmatanê tarîxî ameya. Camîya Herta de, yew lewhe de nuşte bi ke mezelê keynaya sultanê Usmanîyan Muradê çarinî (1612-1640) Zelîxa uca de yo. Mi rê ecêb ame. Dewa Herta û keynaya sultanê Usmanîyan! Herta , mabeynê Licê û Pasorî de, rojhelatê çemê Sarûme de yew dewa rewîn a. Verê cû Pêçar î ser o biya. Pêçar, mintîqeyê Xançûk î de merkezê mîrektîya kirdan o, hetê îdarî ra nika Licê ser o...

Unîversîteya Boğaziçi (Boğaziçi Üniversitesi) Îstanbul de dewamê Robert Kolejî ya, coka perwerdeyê ci bi Înglîzî yo. Tirkîye de unîversîteya tewr bi prestîj a. Ena unîversîte, îmtîhanê dekewtişê unîversîteyan de puano tewr berz ra wendekaran gêna. Unîversîteya Boğaziçi de wendekarê kurdî zî tim estbiyê. Wendekaranê kurdan enê serranê peyînan de bi nameyê “Klûba Edebîyatê ya Zanîngeha Boğaziçiyê” yew grûbe ronaya û heta nika gelek fealîyetê edebî û kulturî kerdê. Mesela, yew kovara bi nameyê Yazınca   veta û tede nuşteyê Tirkî û Kurdî weşanayê. Dima, safî bi Kurdî (Kurmancî/Zazakî) yew kovara bi nameyê Zingil   weşanaya. Endamê Klûba Edebîyatê ya Zanîngeha Boğaziçiyê Ena Klûba Edebîyatî payîzî ez dehwet kerda ke Unîversîteya Boğaziçi de yew konferans bidî. La ez meşgûl biya, mi va ez nêeşkena bêrî. Emser sibat de ez dehwet kerda. Mi ewnîya ke gelek israr kenê, mi va ez do wesarî bêrî. Roje kewt ver, weçînayiş kewt ver, natûwet ra ge karê mi vejîya, ge salona unîversîte dek...

Duhok de, rojanê 29-30 nîsan 2024 de, hetê Unîversîteya Duhokî ra bi sernameyê “Festîvala Duhokê ya Semayê” yew festîvalo zaf rindek yê govenda kurdan ame organîzekerdiş. Her çar perçeyanê Kurdistanî û Xorasan ra komê govende, grûbê muzîkî, cigeyrayox, nuştox û aktîvîstî beşdar biyî. Ez zî sey panelîst beşdar biya, mi derheqê govenda mintîqeyê Diyarbekirî de qisey kerd.  Organîzatoranê festîvalî zaf waşt Diyarbekir ra zî yew koma govende beşdarê festîvalî bibo û yew kome dir qisey kerd la ez vana qey ena kome yew pereyo zêde waşt, coka festîval de govenda Diyarbekirî çinê bî. Karûbarê min o zêde ra enê di hîrê serranê peyînan de ez nêeşkaya şêrî konferansan. Mesela, payîzê parî University of Exeter (Înglîstan) ez dehwet kerda, la tam ê wextan yew veyweyê ma estbi, coka ez nêeşkaya şêrî. Par û emser nîsan de Unîversîteyê Zaxoyî ez dehwet kerda, ez nêşiya. Emser aşma edarî de Silêmanîye de yew konferans biyêne, înan ez dehwet kerda. Ez nêşiya la mi yew hevalê xwu şirawit. Şaxê Duhokî...